Geluksonderzoeken niet meer lezen, maakt mij gelukkig

In de top-10 van de gelukkigste landen van de wereld staat Nederland steevast hoog in de ranglijst, ook dit jaar weer zitten de inwoners van ons koude kikkerlandje de nóg gelukkigere Scandinaviërs en Australiërs op de hielen.

Geluk-an-sich is voor mij net als ongeluk slechts een bijkomstigheid in het leven, geen einddoel of norm. Ik volg veelal zwalkend en stuurloos het kronkelende levenspad en bij tijd en wijle wijk ik helemaal uit om een zeldzame bloem te plukken. Dat is het wel zo’n beetje en daarmee ben ik eerlijk gezegd dik tevreden. Maar elke keer als ik in een onderzoek lees over de geluksstaat van de gemiddelde Nederlander overvalt mij het gevoel míslukt te zijn omdat mijn leven geen hoog cijfer geef als het om een constante gelukstoestand gaat, en daarmee ligt de nadruk op afwijkend gedrag. Dat ben ik zat.

Ik vraag me trouwens af hoe zo’n onderzoek tot stand komt. Door de roze top-tien-bril-van-de-wereld kijken bijvoorbeeld ook de Finnen. En dát volk heeft nou net, zo las ik in een ander onderzoek, het hoogste percentage zelfmoordenaars. Als wij daadwerkelijk zo gelukkig zijn met zijn allen, kunnen de relatietherapeuten, coaches, psychiaters en schrijvers van zelfhulpboeken in Nederland maar beter een vakantiepark beginnen tegen hun eigen werkloosheid.

Wat verstaat men in zo’n onderzoek eigenlijk onder geluk?  Is dat ‘gelukt zijn,’ volgens de definitie van Aristoteles? Dat zou een verklaring geven voor het hoge aantal westerse landen in de geluks-pikorde. Hier is iedereen in meerdere of mindere mate gelukt. Mensen hebben een opleiding genoten, krijgen bevestiging en steun van doorgaans één partner. Ze hoeven zich niet druk te maken om water of voedsel. Welvaart loopt over in welzijn.

Maar: zoals Hennie Vrienten zijn ontevredenheid ondanks zijn welvaart al bezong ‘Ik weet niet wat het is, we hebben alles…Is dit alles wat er is?’ zouden niet veel meer mensen dan Hennie zo’n geluksonderzoek sociaal wenselijk invullen? In de trant van: Ja, ik ben gelukkig want ik zou niet weten waarom niet en ik wil vooral niet zeuren, want van die zeurkousen hebben we er al genoeg in de wereld?

In Nederland zijn ‘de inwoners van Ede -let op, allemaal- de gelukkigste van Nederland’. Persoonlijk zou ik diep ongelukkig worden van een leven op de Bible Belt. De Rotterdammers zijn het ongelukkigst (1 op de 5 zelfs) maar het onderzoek is uitgevoerd voordat Feijenoord landskampioen werd….

Resultaten van geluksonderzoeken hangen volgens mij af van definiëring, het momentum, gemiddeldes en sociaal wenselijke antwoorden, en zijn daarmee te missen als kiespijn, ze strooien voor mij zout op mijn groene gras, dat doorgaans echt niet groener hoeft.

Ik lees ze niet meer meer, ik word daar heel gelukkig van.

Geplaatst in Blog